NAZIM HESAPLARIN KULLANIMI

NAZIM HESAPLARIN KULLANIMI

Nazım Hesapları bir işletmenin alacağı, borcu ve varlıkları ile ilgili olmayan, ancak bunların açıklanması için kullanılmak üzere Muhasebe Planında bulunan ana hesap olarak açıklamıştık. Bu geniş tanım çerçevesinde Nazım Hesapların Tek Düzen Hesap Planında mevcut hesapların, ilgililerin mali tablolardan elde etmek istedikleri gereksinimleri karşılamak için kullanılmakta olduğunu söyleyebiliriz. Bu açıdan Nazım Hesaplar bilgisini verdiği konu ile ilgili olarak çok çeşitli şekillerde kayıtları ihtiva etmektedirler. Örneğin, Döviz Kasasında bulunan yabancı paraları, ilgili yabancı para cinsinden kayıt edebileceğimiz gibi, verilen yada alınan teminat mektuplarını ihtiva ettikleri tutarlar üzerinden kayıt altına alabiliriz. Burada yapılan kayıtlar dışarıdan her ne kadar elmalar ile armutların biri birileri ile toplanıyor görüntüsünü veriyor olsa da Nazım Hesapların özelliğinin bilgi vermek olmasından dolayı içerik olarak bu anlam çıkmamaktadır.

1 Sıra no lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde Nazım Hesaplar 9 numara olarak gösterilmiştir. Diğer bir anlatımla Nazım Hesaplar 9 ile başlayan hesaplar ile temsil edilmektedirler.

 Nazım Hesapların İhtiva Ettikleri Bilgiler

Nazım Hesapların mali tablolara etki etmeden bilgi verme özelliklerinin olmasından dolayı çok çeşitli alanlarda kullanılabilme olanakları bulunmaktadır.

Aşağıda sıraladığımız alternatifler Nazım Hesapların muhasebe uygulamalarında kullanıldığı durumları göstermektedir. Bunların yanında açıklanması istenilen herhangi bir unsuru Nazım Hesaplarda belirtebilme olanağı da bulunmaktadır.

 Nakit Yabancı Paralar ile ilgili Nazım Hesaplar

Kasa Hesabında içinde bulunan Yabancı Para Kasa Hesabının ihtiva ettiği Yabancı Paraların kendi değerleri ile gösterildiği Nazım Hesaplar.

 Alınan Yabancı Paralı Çekler ile ilgili Nazım Hesaplar

Alınan Yabancı paralı çeklerin ihtiva ettikleri Yabancı paralar cinsinden takiplerinin yapıldığı Nazım Hesaplar.

 Yabancı Paralı Banka Hesapları ile ilgili Nazım Hesaplar

Yabancı Paralı Bankalar Cari Hesaplarında bulunan dövizlerin Yabancı para cinsinden değerlerinin takip edilmesi için kullanılan Nazım Hesaplar.

 Diğer Hazır Değerler ile ilgili Nazım Hesaplar

Diğer Hazır Değerler Hesabında takip edilmekte olan tahvil, gelir ortaklığı, hisse senedi gibi menkul kıymetlerin vadesi gelmiş faiz ve temettü kuponlarının cinsleri itibari ile izlenmesi için kullanılan Nazım Hesaplar.

Menkul Kıymetler Hesap Grubu ile ilgili Nazım Hesaplar

Menkul Kıymetler Hesap Grubunda takip edilmekte olan hisse senedi, tahvil, hazine bonosu, finansman bonosu, yatırım fonu katılma belgesi, kâr-zarar ortaklığı belgesi, gelir ortaklığı senedi gibi menkul kıymetleri cinsleri ve bunları çıkartan müesseseler bazında takip edilmesi için kullanılan Nazım Hesaplar.

 Alıcılar Hesabı ile ilgili Nazım Hesaplar

Alıcılar Hesabında takip edilmekte olan Yabancı Paralı alacakların ihtiva ettikleri yabancı para cinsinden takiplerinin yapıldığı Nazım Hesaplar.

 Alacak Senetleri ile ilgili Nazım Hesaplar

Alacak Senetleri hesaplarında takip edilmekte olan Yabancı Paralı Alacak Senetlerinin ihtiva ettikleri yabancı para cinsinden takiplerinin yapıldığı Nazım Hesaplar.

 Verilen Depozito ve Teminatlar ile ilgili Nazım Hesaplar

a. Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabında takip edilmekte olan verilen Yabancı Paralı Depozito ve Teminatların ihtiva ettikleri yabancı para cinsinden takiplerinin yapıldığı Nazım Hesaplar.

b. Verilen Depozito ve Teminatların verildikleri yerler bazında sınıflandırılarak takiplerinin yapıldığı Nazım Hesaplar

 Ortaklar Cari Hesabı ile ilgili Nazım Hesaplar

Ortaklar cari hesabı içerisinde döviz cinsinden bir işlemin olması halinde bu işlemlerin yabancı para cinsinden takip edildikleri Nazım Hesaplar.

İştiraklerden Alacaklar ile ilgili Nazım Hesaplar

İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemlerinden dolayı iştiraklerinden olan yabancı paralı alacakların ihtiva ettikleri yapancı paralar cinsinden takip edildikleri Nazım Hesaplar.

İştirakler ile ilgili Nazım Hesaplar

İşletmelerin İştirak ve Bağlı ortaklıkları dolayısıyla sahip bulundukları menkul kıymetlerin adet cinsinden takibinin yapıldığı Nazım Hesaplar.

Sermaye Taahhütleri ile ilgili Nazım Hesaplar

İşletmenin sermaye taahhüdünde bulunduğu şirketlerle ilgili bu işlemlerin hisse adedi bazında takip edildiği Nazım Hesaplar.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar ile ilgili Nazım Hesaplar

Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesapları içinde takip edilmekte olan haklar ve sair maddi olmayan duran varlıkların sembolik iz bedelleri ile takip edildiği Nazım Hesaplar.

Kullanılan Yabancı Paralı Krediler ile ilgili Nazım Hesaplar

Gerek Bankalardan gerekse sair finans kurumlarından kullanılan Yabancı paralı kredilerin ilgili oldukları yabancı para cinsinden takip edildikleri Nazım Hesaplar.

Çıkartılmış Bonolar ve Senetler ile ilgili Nazım Hesaplar

Şirketlerin çıkartmış oldukları Tedavüldeki finansman bonoları ve banka bonoları gibi kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçlarının cins ve adet itibariyle takip edildikleri Nazım Hesaplar.

Satıcılar ile ilgili Nazım Hesaplar

İşletmelerin satıcılara yabancı para cinsinden olan borçlarının ilgili oldukları yabancı para cinsinden takip edildikleri Nazım Hesaplar.

Borç Senetleri ile ilgili Nazım Hesaplar

İşletmelerin vermiş oldukları yabancı paralı borç senetlerinin ilgili oldukları yabancı paralar cinsinden takip edildikleri Nazım Hesaplar.

Varlıkların Sigorta Teminatları İle ilgili Nazım Hesaplar

İşletmelerin Sigorta ettirdikleri varlıkları için temin ettikleri sigorta miktarlarının takip edildikleri Nazım Hesaplar.

 Verilen Teminat Mektupları ile ilgili Nazım Hesaplar

İşletmelerin vermiş oldukları teminat mektuplarının temin edildikleri finans kurumları ve verildikleri yerler bazında takip edildikleri Nazım Hesaplar.

 Alınan Teminat Mektupları ile ilgili Nazım Hesaplar

İşletmelerin almış oldukları teminat mektuplarının alınış gayelerine göre takip edildikleri Nazım Hesaplar.

Yatırım İndirimine konu işlemler ile ilgili Nazım Hesaplar

İşletmelerin yatırım indirimine konu işlemleri ile ilgili harcamaların takip edildikleri Nazım Hesaplar

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

İşletmelerin giderlerine intikal ettirdikleri ancak kanunen kabul edilmeyen gider olması nedeni ile dönem sonunda mali kârın oluşmasında dikkate alınacak ödemelerin takip edildikleri Nazım Hesaplar.